Додека Доналд Трамп минатиот викенд седеше со светските лидери во Париз и се восхитуваше на обновената катедрала Нотр Дам, вооружените исламистички борци во Сирија беа во џипови на пат кон Дамаск за да го финализираат падот на режимот на Асад.
Новоизбраниот американски претседател, кој седеше меѓу Емануел Макрон и неговата сопруга, ги следеше запрепастувачките случувања на Блискиот Исток. „Сирија е хаос, но не е наш пријател. Соединетите држави не треба да имаат никаква врска со тоа. Ова не е наша борба. Нека се одигра. Не се мешајте“, напиша тој на социјалната мрежа „Вистина“ истиот ден.
Оваа објава го отвори прашањето што следува. Со оглед на начинот на кој војната се одолговлекува и ги погоди регионалните и глобалните сили, дали Трамп навистина може да има „никаква врска“ со Сирија сега кога падна владата на претседателот Башар ал Асад? Дали Трамп ќе ги повлече американските сили? Дали неговите политики драстично се разликуваат од оние на претседателот Бајден?
Планот е да се спречи ИСИЛ и да се зачува безбедноста на Израел
Администрацијата на Бајден е силно вклучена во дипломатските канали по падот на Асад и подемот на Хајат Тахрир ал-Шам, сириска исламистичка вооружена група означена од САД како терористичка организација. Американскиот државен секретар Ентони Блинкен отпатува во регионот за да се обиде да ги натера клучните арапски и муслимански земји во регионот да поддржат низа услови што Вашингтон ги поставува за признавање на идната сириска влада.
Вашингтон смета дека новата сириска влада мора да биде транспарентна и инклузивна, не смее да биде „база за тероризам“, не може да им се заканува на соседите на Сирија и мора да ги уништи сите залихи на хемиско и биолошко оружје.
За Мајк Волц, кандидатот на Трамп за советник за национална безбедност, постои еден клучен принцип на надворешната политика на Трамп. „Претседателот Трамп беше избран со голем мандат да не ги вовлекува САД во војни на Блискиот исток“, кажа Волц за Фокс њуз оваа недела.
Коментарите на Волц беа уредно резиме на погледот на Трамп за Сирија како мал дел од сложувалката во неговата поголема сложувалка на регионалната политика. Целта на Трамп е да ги одземе остатоците од ИСИЛ и да се осигура дека идната влада во Дамаск не може да го загрози најважниот сојузник на Америка во регионот, Израел.
Техеран ја користи Сирија за снабдување на Хезболах
Реториката на Трамп се навраќа на тоа како тој зборуваше за Сирија за време на неговиот прв мандат, кога ја опиша Сирија како земја на „песокот и смртта“. „Доналд Трамп навистина сакаше да има многу малку врска со Сирија за време на неговата прва администрација“, рече Роберт Форд, кој беше амбасадор на претседателот Барак Обама во Сирија од 2011 до 2014 година.
„Но, во неговиот круг има и други луѓе кои се многу позагрижени за борбата против тероризмот“, додаде тој. Во моментов, САД имаат околу 900 војници во Сирија источно од реката Еуфрат и во зоната на „деконфликтирање“ долга 55 километри што се граничи со Ирак и Јордан. Официјалната мисија на американските војници е да се спротивстават на ИСИЛ и да ги обучуваат и опремуваат Сириските демократски сили (СДФ – курдски и арапски сојузници на САД).
Во пракса, американското присуство на теренот, исто така, отиде подалеку од тоа, бидејќи американските трупи помагаат да се блокира потенцијалната иранска транзитна рута на оружје. Техеран ја искористи Сирија за снабдување на својот сојузник Хезболах.
Ваел Алзајат, поранешен советник за Сирија во американскиот Стејт департмент, не е сигурен дека Трамп ќе успее да води изолационистичка политика во случајот со Сирија. „Тој носи неколку сериозни луѓе во неговата администрација за да се занимаваат со прашањата на Блискиот Исток“, изјави Алзајат за Би-би-си, особено истакнувајќи дека сенаторот Марко Рубио, кој е номиниран за државен секретар, е „сериозен играч“.
Трамп нареди лансирање на крстосувачки ракети на сирискиот аеродром
Тие тензии – меѓу изолационистичките идеали и регионалните цели – дојдоа до врвот за време на неговиот прв мандат, кога Трамп го повлече преостанатото финансирање на ЦИА за некои „умерени“ бунтовници и нареди повлекување на американските сили од северна Сирија во 2019 година.
Во тоа време, Волц го нарече потегот „стратешка грешка“ и, плашејќи се од обновување на ИСИЛ, претставниците на Трамп делумно ја сменија неговата одлука. Трамп, исто така, отстапи од своите неинтервенционистички идеали со лансирање 59 крстосувачки ракети на сириски аеродром, откако Асад наводно наредил напад со хемиско оружје во кој загинаа десетици цивили во 2017 година. Тој, исто така, ги удвои санкциите против раководството на Сирија.
Вoлц ги сумираше нејасните линии на ветувањето на Трамп дека Сирија „не е нивна борба“. „Тоа не значи дека не е подготвен да се вклучи. Претседателот Трамп нема проблем да преземе решителна акција доколку американската татковина е загрозена на кој било начин“, објасни Валц за Фокс њуз.
Дополнителни тензии може да создаде уште една важна личност, Тулси Габард, која Трамп ја предложи за директор на националното разузнавање. Во 2016 година, Габард се сретна со Асад и ја критикуваше политиката на Трамп кон Сирија. Американските сенатори најверојатно ќе ја разгледаат нејзината номинација поради обвинувањата дека таа е апологет на Асад и Русија.
Сличности меѓу Бајден и Трамп
Сепак, многу од позициите на Бајден и на новата администрација на Трамп за Сирија повеќе се совпаѓаат отколку што се разликуваат. И покрај острите разлики во тонот и реториката, и двајцата лидери сакаат Дамаск да биде управуван од влада која одговара на американските интереси. И Бајден и Трамп сакаат да профитираат од понижувањето на Иран и Русија во Сирија.
Изјавата на Трамп „ова не е наша борба, нека се игра“ е еквивалент на изјавата на Бајден „ова е процес што треба да го водат Сиријците, а не САД“.
„Но, главната разлика, и онаа што предизвикува најголема вознемиреност кај поддржувачите на Бајден, лежи во пристапот на Трамп кон американските сили на теренот и американската поддршка за СДФ“, убеден е Басам Барабанди, поранешен сириски дипломат во Вашингтон.
